Makar Sankranti (ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି) Dates, Tradition and Celebration– hello odia |
Makar Sankranti (ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି) – Hello odia | Celebrate Makar Sankranti Dates, Tradition and Celebration odia festival. (ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି), one of the most important Odia festivals, with Hello Odia! Explore the rich traditions, rituals, and cultural significance of this vibrant festival in Odisha. Discover how Odia families celebrate Makar Sankranti with delicious sweets, kite flying, and community events. Learn more about Odia customs, spiritual essence of this harvest festival
FESTIVAL
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି: ସୂର୍ଯ୍ୟର ରାଶି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଆହାର ଉତ୍ସବ
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି (Makara Sankranti) :-
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଭାରତର ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଉତ୍ସବ ଯାହା ପ୍ରାଥମିକ ଭାବରେ ସୂର୍ଯ୍ୟର ରାଶି ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତ କରେ। ଏହି ଦିନଟିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଧନୁ ରାଶିରୁ ମକର ରାଶିକୁ ପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ। ଏହାକୁ ପୌଷ ମାସର ଶେଷ ଓ ମାଘ ମାସର ଆରମ୍ଭ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ। ସଂସ୍କୃତରେ "ମକର" ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରାଶି ଏବଂ "ସଂକ୍ରାନ୍ତି" ଅର୍ଥ ହେଉଛି ରାଶି ପରିବର୍ତ୍ତନ। ଏହି ଉତ୍ସବ ହିନ୍ଦୁ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରର ଏକ ଖାସ ତାରିଖକୁ ଚିହ୍ନଟ କରେ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧି, ଉର୍ଜା ଓ ସଫଳତାର ନୂଆ ଆରମ୍ଭର ସୂଚନା ଦିଏ। ଓଡିଶାରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିଙ୍କୁ ବହୁତ ଉତ୍ସାହ ଏବଂ ସମ୍ମାନର ସହ ପାଳନ କରାଯାଏ
ଏହି ପର୍ବ ଉଭୟ ଧାର୍ମିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରେ | ସୂର୍ଯ୍ୟ ଭଗବାନ, ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଦେବାର ଦିନ, ଯିଏ ପୃଥିବୀକୁ ଉଷ୍ମତା, ଆଲୋକ ଏବଂ ଜୀବନ ଆଣିଥାଏ | ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ, ମକର ରାଶିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରବେଶ ରୁ ଦିନ ବଡ ଆଉ ରାତି ଛୋଟ ହେବାର ଆରମ୍ଭକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ, ଯାହା ପ୍ରଗତି, ସମୃଦ୍ଧତା ଏବଂ ପ୍ରଚୁରତାର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ |ଏହି ପର୍ବ ଯାହା ପ୍ରକୃତି ଏବଂ କୃଷି ସହିତ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଗଭୀର ସଂଯୋଗକୁ ଅଧିକ ଘନିଷ୍ଟ କରେ | କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁଏକ ଖୁସି ର ଦିନ, ଏହି ଦିନେ ଅମଳ ପାଇଁ ଏବଂ ଆଗାମୀ ବର୍ଷରେ ସମୃଦ୍ଧତା ପାଇଁ ପ୍ରଥନ କର ଯାଏ |
ମୁଖ୍ୟ ପରମ୍ପରା ଏବଂ ରୀତିନୀତି (Makara Sankranti Major traditions and customs)
ପିଠା ତିଆରି ଏବଂ ବାଣ୍ଟିବା: ଓଡିଶାର ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିର ଅନ୍ୟତମ ଆନନ୍ଦଦାୟକ ଦିଗ ହେଉଛି ପିଠା ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ପାରମ୍ପାରିକ ମିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତି ଏବଂ ବାଣ୍ଟିବା | ଚାଉଳ ମଇଦା, ଗୁଣ୍ଡ, ନଡ଼ିଆ ଏବଂ ତେଲରୁ ତିଆରି ଘରେ ତିଆରି ପିଠା | ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେଉଛି ମାକର ଚାଉଲା, ଯାହାକି ନୂତନ ଚାଉଳ, ତେଲ, ଏବଂ ଗୁଣ୍ଡ ସହିତ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏକ ବିଶେଷ ଅଫର୍ | ପରିବାରମାନେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଏହି ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏବଂ ଅଂଶୀଦାର କରନ୍ତି, ସମଗ୍ର ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ଆନନ୍ଦ ଏବଂ ପ୍ରେମ ବିସ୍ତାର କରନ୍ତି |
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି କୃଷକ ର ପର୍ବ (Makara Sankranti Festival of farmers): ଭାରତର ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଯେପରି ଉଡ଼ାଜାହାଜ ମଧ୍ୟ ଓଡିଶାରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଉତ୍ସବର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶ | ଆକାଶ ରଙ୍ଗୀନ କିଟ୍ ସହିତ ଭରି ରହିଛି ଯେହେତୁ ସବୁ ବୟସର ଲୋକମାନେ କିଏ ଉଚ୍ଚତମ ଉଡ଼ି ପାରିବେ କିମ୍ବା ପଡ଼ୋଶୀଙ୍କ କିଟ୍ ର ଷ୍ଟ୍ରିଙ୍ଗ କାଟି ପାରିବେ ତାହା ଦେଖିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଯୋଗୀତା କରନ୍ତି | କିଟ୍ ଉଡ଼ିବାର ପରମ୍ପରା ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ଆନନ୍ଦର ଏକ ପ୍ରତୀକ ଅଟେ, ଏବଂ ଏହା ଶାନ୍ତ ଶୀତ ଦିନରେ ଏକ ଉତ୍ସବର ଆତ୍ମା ଯୋଗ କରିଥାଏ |
ଧାର୍ମିକ ସମାରୋହ: ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ଅନେକ ଓଡିଆ ମନ୍ଦିର ପରିଦର୍ଶନ କରି ସୂର୍ଯ୍ୟ ଭଗବାନଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି, ବିଶେଷ କରି କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ପରି ସ୍ଥାନ, ଯାହା ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ସ୍ଥାନ ଅଟେ | ଭକ୍ତମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଏହି ସମୟରେ ପବିତ୍ର ନଦୀ କିମ୍ବା ପୋଖରୀରେ ଗାଧୋଇବା, ବିଶେଷକରି ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ମିଳନ ସମୟରେ ଆତ୍ମାକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରିଥାଏ ଏବଂ ଭାଗ୍ୟ ଆଣିଥାଏ |
ବନଫାୟାର ଏବଂ ମକର ମେଲା: ଓଡିଶାର କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ ଲୋକମାନେ ବନଫାୟାର ଜାଳନ୍ତି ଏବଂ ମାକର ମେଲା (ମେଳା) ସହିତ ପାଳନ କରନ୍ତି | ବନଫାୟାର ନକାରାତ୍ମକ ଶକ୍ତିର ଜଳୁଥିବା ପ୍ରତୀକ ଅଟେ, ଏବଂ ଏହାର ଉଷ୍ମତା ଶୁଭଫଳ ଆଣିଥାଏ | ମାକର ମେଲା ହେଉଛି ଏକ ସାମାଜିକ ସମାବେଶ ଯେଉଁଠାରେ ଲୋକମାନେ ଭେଟନ୍ତି, ଲୋକନୃତ୍ୟ ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି, ନୃତ୍ୟ କରନ୍ତି ଏବଂ ଅମଳ of ତୁର ଆଗମନକୁ ପାଳନ କରନ୍ତି |
ଗ୍ରାମୀଣ ଏବଂ ସହରୀ ଓଡିଶାରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି(Festival in Rural Area) ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଓଡିଶାରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପ୍ରକୃତିର ଅଧିକ ସରଳତା ଏବଂ ନିକଟତରତା ସହିତ ପାଳନ କରାଯାଏ | ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ପାରମ୍ପାରିକ କୃଷି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ରୀତିନୀତିରେ ନିୟୋଜିତ ହୁଅନ୍ତି, ପୃଥିବୀର ଅନୁଗ୍ରହ ପାଇଁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦିଅନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର କୃଷି ପ୍ରୟାସରେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ସଫଳତା ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି | ଉପହାର ବିନିମୟ ପାଇଁ ଏକ ସମୟ, ବିଶେଷକରି ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ସହିତ ତିଲ୍ଗୁଲ୍ (ତେଲ ଏବଂ ଗୁଣ୍ଡ ମିଠା) ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ |
ଓଡ଼ିଶାରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିର ଉତ୍ସବ(Makara Sankranti in Odisha )
ଓଡ଼ିଶାରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିକୁ ବହୁତ ପ୍ରାଚୀନ ଓ ଉତ୍ସବମୂଡ଼ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ଉତ୍ସବରେ ଲୋକମାନେ ନୂଆ ଧାନର ଉତ୍ପାଦନ ଓ ନୂଆ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନ୍ତେ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାନ୍ତି। ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ଭାରତର ଏକ-ଏକ ସ୍ଥାନର ନିଜର ଅନୁଷ୍ଠାନ ଓ ପ୍ରଥା ଅଛି, କିନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିର ବିଶେଷ ଆନନ୍ଦ ଅଛି।ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ସମୟରେ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି | ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି କେବଳ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ରୀତିନୀତି ବିଷୟରେ ନୁହେଁ; ଏହା ଏକ ସମୟ ଯେତେବେଳେ ଓଡିଆ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରକୃତରେ ଜୀବନ୍ତ ହୁଏ | ଫେମସା, କୁଡିଆ, ଏବଂ କାଟି ପରି ଲୋକ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରାଯାଏ, ପ୍ରାୟତ ଖୋଲା ପଡ଼ିଆରେ ଲିମ୍ବ ସ୍ଥାନ ରେ ହୁଏ। ଏହି ନୃତ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ପାରମ୍ପାରିକ ଓଡିଆ ସଙ୍ଗୀତ ସହିତ ଆସିଥାଏ ଏବଂ ଏକତା ଏବଂ ଆନନ୍ଦର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ | ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଶକ୍ତି, ଉତ୍ସବର ସ୍ପନ୍ଦନ ସହିତ ଅମଳ ଋତୁ ଆତ୍ମା ଏବଂ ଆଗାମୀ ଏକ ଫଳପ୍ରଦ ବର୍ଷର ପ୍ରତିଜ୍ଞା ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ |
ମକରା ଚଉଳା (Makara Chaula): ଖାସ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ
ଓଡ଼ିଶାରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିର ମୂଖ୍ୟ ପ୍ରସାଦ ହେଉଛି ମକରା ଚଉଳା(Makara chaula)। ଏହା ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଖାଦ୍ୟ ଯାହା ଏହି ଦିନରେ ବନାଇ ଖାଉଥାନ୍ତି। ମକରା ଚଉଳା ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ନିମ୍ନ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ଦରକାର ହୁଏ:
ନୂଆ ଧାନର ଚଉଳା
ଗୁଡ଼ (ଖଣ୍ଡସାର)
କନ୍ଦା ଲୁଙ୍ଗା
ଛେନା
ନଡିଆ ଜୁରା (ନଡ଼ିଆ)
ଦୂଧ ଏବଂ କଂପା ନେବା।
ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀ:(makara Chaula Preparation Procedure:)
ମକରା ଚଉଳା ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ଗୋଟେ ପଖାଳ ଭାତ ମାନେ ଆରମ୍ଭରେ ପାଣି ଭରି ହାଲୁକା ପରିବେଷଣ କରାଯାଏ। ଏହା ପରେ ଗୁଡ଼ ଏବଂ ଛେନା ମିଶାଇ ଦେଇ ଚଉଳାରେ ଚାଲାଇ ମିଶାନ୍ତି। କେବେ କେବେ ମିଠା ପାଇଁ ଲୁଙ୍ଗା ଏବଂ ନଡ଼ିଆ ଭଲ ପରି ମିଶାଇ ଦିଆଯାଏ। ଏହାକୁ ଧର୍ମୀୟ ଭାବରେ ଧାନ୍ୟପତ୍ର ଏବଂ ପିତୃଦେବତାଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରାଯାଏ।
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିର ମହତ୍ତ୍ୱ
ଧାନ୍ୟର ସମୃଦ୍ଧି: ଏହି ଉତ୍ସବ ଧାନ୍ୟର ନୂଆ ଚାଷ ଓ ଧାନ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଦେବତାଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପାଳନ କରାଯାଏ।
ଧାର୍ମିକ ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱ: ସଂସ୍କୃତ ମତାନୁସାରେ ଏହାର ଧାର୍ମିକ ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱ ଅଛି। ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ଗଙ୍ଗାସ୍ନାନ ଓ ପୂଜାକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପବିତ୍ର ମନାଯାଏ।
ସୂର୍ଯ୍ୟପୂଜା: ଏହି ଦିନରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କୁ ଉପାସନା କରି ନୂଆ ନାଁତା ଏବଂ ଭଲଭାବ ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରାଯାଏ।
ସାମାଜିକ ଆନନ୍ଦ
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି(Makara sankranti) ହେଉଛି କେବଳ ଧାର୍ମିକ ଉତ୍ସବ ନୁହେଁ, ଏହା ଏକ ସାମାଜିକ ଆନନ୍ଦର ଉତ୍ସବ ମଧ୍ୟ। ପରିବାରର ସଭ୍ୟମାନେ ଏକତ୍ର ହୋଇ ଆନନ୍ଦ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆହାର ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି ଓ ନୂଆ ମିଳନ ଏବଂ ପ୍ରେମର ହୃଦୟକୁ ସ୍ଫୁର୍ତିମୟ କରନ୍ତି।
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି: ଓଡିଆ ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ଗୁରୁତ୍ବପୁର୍ଣ ଉତ୍ସବ (Makar Sankranti: An important festival of Odia culture.)
ଓଡିଶାର ଅନ୍ୟତମ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ବ ମଧ୍ୟରୁ ମକରା ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତ ଓଡିଆ ଲୋକଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି | ଏହି ଆନନ୍ଦଦାୟକ ଉତ୍ସବ ଶୀତର ସମାପ୍ତି ଏବଂ ଅମଳ ଋତୁ ଆରମ୍ଭ ହେବାର ସଙ୍କେତ ଦେଇ ମକର ରାଶିର ରାଶି (ମାକାରା) ରେ ସୂର୍ଯ୍ୟର ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ | ଓଡିଆଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା କେବଳ ଏକ ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଘଟଣାଠାରୁ ଅଧିକ; ଏହା ପାରିବାରିକ ସମାବେଶ, ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରା ଏବଂ ପ୍ରକୃତିର ଅନୁଗ୍ରହର ଏକ ସମୟ |ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଏବଂ କୃଷି ସଂଯୋଗ
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଭାବରେ ଓଡିଶାର କୃଷି ସହିତ ଜଡିତ | ଏହା ରବି (ଶୀତ) ଫସଲ ବୁଣିବା ଋତୁ ଏବଂ ଅମଳ ସମୟର ଆରମ୍ଭକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ | କୃଷକମାନେ ନୂତନ ଫସଲରେ, ବିଶେଷ କରି ନୂତନ ଚାଉଳରେ ଆନନ୍ଦ କରନ୍ତି, ଯାହା ପୃଥିବୀରୁ ଉପହାର ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ | ଏହି ଉତ୍ସବ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞତା ଏବଂ କୃଷକମାନଙ୍କର କଠିନ ପରିଶ୍ରମକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ ଯେଉଁମାନେ ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ପରିଶ୍ରମ କରନ୍ତି ଯାହା ସମାଜକୁ ବଞ୍ଚାଇଥାଏ |
ଓଡ଼ିଶା ଗୋଟେ କୃଷି ପ୍ରଧାନ ରାଜ୍ୟ ,ତେଣୁ ଓଡିଶାର ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି କେବଳ ଗୋଟିଏ ଦିନର ଉତ୍ସବ ନୁହେ, ଏହା ରାଜ୍ୟର ସାଂସ୍କୃତିକ ସମୃଦ୍ଧତା, ଏହାର କୃଷି ର ଅନ୍ୟତମ ମୁଖ୍ୟ ପରମ୍ପରା ଏବଂ ଏକତାର ସଂଯୋଜକ ଯାହା ଏହାର ଲୋକଙ୍କୁ ବାନ୍ଧି ରଖିଛି ପରମ୍ପରା ସହ | ଏହି ପର୍ବ ରେ କୃଶକ କୁ ସହାଜ୍ୟ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରକୂତିକ ସାଥି କୁ ସମ୍ମାନ ଦିଆଯାଏ ଯେମିତି ସୁର୍ଯ ଙ୍କୁ ପୂଜା କର ଯାଏ , ପରିବାର ଏବଂ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ କରିବା ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରାଯାଏ | ଏହା ସୁସ୍ବାଦୁ ପିଠା କରି ଉତ୍ସାହ ମନା ଯାଏ , ଧାର୍ମିକ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ରୀତିନୀତି, ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଓଡିଶାର ଜୀବନ୍ତ ଐତିହ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରକୃତି ସହିତ ସୁସମ୍ପର୍କର ଏକ ସୁନ୍ଦର ସ୍ମାରକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ | ଏହି ଉତ୍ସବର ଉତ୍ସବ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରିଥାଏ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବନ୍ଧନକୁ ମଜଭୁତ କରିଥାଏ ଏବଂ ଜୀବନର ଉତ୍ତମତାକୁ ଅନେକ ରୂପରେ ପାଳନ କରିଥାଏ |
