ନୂଆଖାଇ ପର୍ବ: ଓଡ଼ିଶାରେ ଅମଳ ଓ ପରମ୍ପରାର ଉତ୍ସବ

ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ୟତମ ବୃହତ୍ତମ କୃଷି ପର୍ବ ନୂଆଖାଇ ଓଡ଼ିଶାରେ ପାଳିତ ହୁଏ, ଯାହା ଏହାର ରଙ୍ଗୀନ ପର୍ବ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ନୂଆଁଖାଇ ମୁଖ୍ୟତଃ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଏକ ପର୍ବ ଯାହା ଉତ୍ସାହ, କୃତଜ୍ଞତା ଏବଂ ସମର୍ପଣ ସହିତ ଏକ ନୂତନ ଫସଲର ଆଗମନକୁ ସୂଚିତ କରେ | ଋତୁର ପ୍ରଥମ ଉତ୍ପାଦକୁ ପାଳନ କରିବା, ଧନ ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ଏବଂ ପରମ୍ପରାଗତ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ସମୟରେ ପରିବାରମାନେ ଏକତ୍ରିତ ହୁଅନ୍ତି ।

ହେଲୋ ଓଡିଆରେ ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ଅନନ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ପର୍ବର ମହତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ପାଳନ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇଛୁ ଯାହା ଲୋକ ଏବଂ ପ୍ରକୃତି ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାଏ ।

ନୂଆଖାଇ ପର୍ବ: କ'ଣ?

ବିଶେଷ କରି ପଶ୍ଚିମ ଜିଲ୍ଲା ସମ୍ବଲପୁର, ବଲାଙ୍ଗୀର, କଳାହାଣ୍ଡି ଓ ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ରେ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ପୁରୁଣା ଅମଳ ପର୍ବ ନୂଆଖାଇ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି। "ନୂଆ" (ନୂଆ) ଏବଂ "ଖାଇ" (ଖାଦ୍ୟ) ଶବ୍ଦ "ନୂଆଖାଇ" ଶବ୍ଦର ମୂଳ ଅଟେ । ଏହି ଉତ୍ସବ ରେ ଧାନ ଫସଲର ପ୍ରଥମ ଦାନା ଖାଇ ସ୍ଥାନୀୟ ଦେବତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଓ ପ୍ରଶଂସାର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ ।

କୃଷି ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ, ଏହି ଉତ୍ସବ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଏହା ପ୍ରକୃତିର ପ୍ରଚୁରତାର ମୂଲ୍ୟ ଏବଂ ସଫଳ ଅମଳର ଲାଭ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଏ | ନୂଆ ଅମଳ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରିବା ସହିତ ନୂଆଁଖାଇ ଗ୍ରାମୀଣ ଓଡ଼ିଶାର ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ସହ ପାରିବାରିକ ବନ୍ଧନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାଏ।

ନୂଆଖାଇ ପର୍ବ ରୀତିନୀତି

ଏହି ପର୍ବର ପବିତ୍ରତାକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ନୂଆଖାଇରେ ପାରମ୍ପରିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଞ୍ଚକୁ ସତର୍କତାର ସହ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏମିତି ଚାଲିଛି ପର୍ବ ପର୍ବ:

1. ନୂତନ ଅମଳ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା

ଫଳପ୍ରଦ ଅମଳ ପାଇଁ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେବାର ଏକ ଉପାୟ ଭାବରେ ନୂଆଖାଇ ଦିନ ପ୍ରଥମ ସଂଗୃହୀତ ଶସ୍ୟକୁ "ନୂଆଖାଇ ଜୁହର" ନାମରେ ପରିଚିତ ସ୍ଥାନୀୟ ଦେବତାଙ୍କୁ ବଳି ଦିଆଯାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘର ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଏହି ସମାରୋହ କରନ୍ତି, ଯାହାର ନେତୃତ୍ୱ ପ୍ରାୟତଃ ପରିବାର ମୁଖ୍ୟ କରନ୍ତି । ପୂରା ପରିବାର ଏକାଠି ହୋଇ ଭଗବାନଙ୍କୁ ତାଜା ଚାଉଳ ଅର୍ପଣ କରିବା ସହ ଘରର ମଙ୍ଗଳ ଓ ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥାନ୍ତି।

୨. ପରିବାର ସହ ମିଶିଯାଆନ୍ତୁ

ପାରିବାରିକ ମିଳନର ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ନୂଆଖାଇ । ଏହି ଛୁଟିକୁ ଉପଭୋଗ କରିବା ପାଇଁ ସାରା ବିଶ୍ୱରୁ ପରିବାର ଏକାଠି ହୁଅନ୍ତି । ପରିବାରର ଛୋଟ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ବୟସ୍କଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ମିଳିଥାଏ ଏବଂ ଦିନଟି ଉଷ୍ମତା, ପ୍ରେମ ଏବଂ ଅଂଶୀଦାରରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ନମସ୍କାର ଓଡିଆ ଉତ୍ସବର ଏହି ସୁନ୍ଦର ଅଂଶକୁ ସମ୍ମାନ ିତ କରେ, ଯାହା ଏକତାର ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଏ ଏବଂ ପାରିବାରିକ ବନ୍ଧନକୁ ମଜବୁତ କରେ |

୩. ପାରମ୍ପରିକ ଭୋଜନ

ଉତ୍ସବ ପରେ ପାରମ୍ପରିକ ଓଡିଆ ଖାଦ୍ୟ ଓ ନୂତନ ଅମଳ ହୋଇଥିବା ଶସ୍ୟ ସହିତ ଏକ ଭବ୍ୟ ଭୋଜି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଏଠାରେ ଅରିସା ପିଠା, ମନ୍ଦା ପିଠା ଏବଂ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଚାଉଳ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ରହିଛି । ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଏହି ଭୋଜିରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ସେମାନଙ୍କର ପରିଶ୍ରମର ପୁରସ୍କାର ପାଳନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।

୪. ସଂସ୍କୃତିର ଉତ୍ସବ

ନୂଆଁଖାଇ ଧାର୍ମିକ ପର୍ବ ବ୍ୟତୀତ ସାଂସ୍କୃତିକ ପର୍ବପର୍ବାଣୀର ସମୟ ଅଟେ । ସମ୍ବଲପୁରୀ ଭଳି ଲୋକନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରାଯାଏ ଏବଂ ଅମଳ ଋତୁର ଭାବନାକୁ ଆକର୍ଷିତ କରୁଥିବା ପାରମ୍ପରିକ ସଙ୍ଗୀତ ଗାନ କରାଯାଏ । ସେଠାରେ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ସ୍ଥାନୀୟ ମେଳା ଏବଂ ଉତ୍ସବ ଅଛି ଯାହା ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଆନନ୍ଦରେ ଏକାଠି କରେ |

ଓଡ଼ିଶାର ନୂଆଖାଇର ସାଂସ୍କୃତିକ ମହତ୍ତ୍ୱ

ନୂଆଖାଇରେ କେବଳ ଖାଦ୍ୟ ଓ ପରିବାରର ଉତ୍ସବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ କିଛି ଅଛି । ଏହା ଲୋକ ଏବଂ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଘନିଷ୍ଠ ବନ୍ଧନକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ । ଏହି ଉତ୍ସବ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଜମିର ଯତ୍ନ ନେବା ଏବଂ ଏହାର ପରିଚାଳକ ହେବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ପାଇଁ ସମ୍ମାନିତ କରେ | ପ୍ରକୃତିର ଯାହା କିଛି ଦେବାର ଅଛି ସେଥିପାଇଁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେବା ଏବଂ ନିରନ୍ତର ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆଶୀର୍ବାଦ ମାଗିବା ପାଇଁ ଏହା ଏକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ।

ଏହି ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଓଡ଼ିଆ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ନିଷ୍ଠା ଓ ପରିଶ୍ରମକୁ ମଧ୍ୟ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି। ନୂଆଁଖାଇ ପାଳନ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ଏକାଠି ହୋଇ ପରସ୍ପର ସହ, ଦେଶ ଓ ପରମ୍ପରା ସହ ନିଜର ସମ୍ପର୍କକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାନ୍ତି।

ନୂଆଖାଇ ଜୁହାର: ସମ୍ମାନର ପ୍ରଣାମ

ନୂଆଖାଇ ସମୟରେ ଲୋକମାନେ "ନୂଆଖାଇ ଜୁହାର" ଶୁଭେଚ୍ଛା ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି, ଯାହା ବୟସ୍କମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ମାଗିବାର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ । ଉତ୍ସବର ଭାବନା ଏହି ସରଳ କିନ୍ତୁ ଗଭୀର ଅଭିନନ୍ଦନରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି: କୃତଜ୍ଞତା, ନମ୍ରତା ଏବଂ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ।

ଶେଷରେ ନମସ୍କାର ଓଡିଆ ନୂଆଁଖାଇ ପାଳନ କରୁଛି ।

ନୂଆଖାଇ ପର୍ବ ପରିବାର, କୃଷି ଓ ପରମ୍ପରାକୁ ଦକ୍ଷତାର ସହ ଯୋଡ଼ିଥାଏ। ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତି ରଚନା କରୁଥିବା ଦୀର୍ଘଦିନର ପରମ୍ପରାକୁ ପାଳନ କରିବା ସହ ନିଜ ପରିଶ୍ରମର ଫଳ ଉପଭୋଗ କରିବା ପାଇଁ ଲୋକମାନେ ଏକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ନେଉଛନ୍ତି।

ନମସ୍କାର ଓଡିଆରେ ଆମେ ଆପଣଙ୍କ ସହ ଏମିତି କାହାଣୀ ବାଣ୍ଟିବାକୁ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରୁଛୁ ଯାହା ନୂଆଖାଇ ଭଳି ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ ରୀତିନୀତି ଓ ଛୁଟି ଦିନକୁ ସମ୍ମାନ ଦେଇଥାଏ । ଏହି ରାଜ୍ୟକୁ ଏହାର ଅନନ୍ୟ ଚରିତ୍ର ତଥା ଓଡ଼ିଶାର ସାଂସ୍କୃତିକ ଇତିହାସ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ସୂଚନା ପାଇଁ ଆମକୁ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତୁ ।

Frequently Asked Questions (FAQ) on Nuakhai Festival

୧. ନୂଆଖାଇ ମହୋତ୍ସବର ବର୍ଣ୍ଣନା କରନ୍ତୁ।

ନୂତନ ଫସଲକୁ ସ୍ମରଣ କରି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ନୂଆଖାଇ କୁହାଯାଏ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ, ଯେଉଁଠାରେ ଲୋକମାନେ ଭୋଜି ଏବଂ ପାରିବାରିକ ମିଳନ ପାଇଁ ଏକତ୍ରିତ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ଫସଲର ପ୍ରଥମ ଶସ୍ୟ ନିଜ ସ୍ଥାନୀୟ ଦେବତାଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତି ।

୨. ନୂଆଖାଇକୁ କ'ଣ ଛୁଟି ଦିଏ?

ଋତୁର ପ୍ରଥମ ଶସ୍ୟ ଅମଳ ଅବସରରେ ନୂଆଁଖାଇ ଏକ ଛୁଟି ଦିନ ଏବଂ ଏକ ଲାଭଦାୟକ ଫସଲ ପାଇଁ ପ୍ରାକୃତିକ ଜଗତକୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେବା ପାଇଁ । ଏହାବ୍ୟତୀତ, ଏହା ପରିବାର ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରେ ଏବଂ ଗୋଷ୍ଠୀ ସମନ୍ୱୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ ।

୩. ନୂଆଖାଇରେ କେଉଁ ରୀତିନୀତି ପାଳନ କରାଯାଏ ?

ଦେବତା ନୂଆଖାଇ ଜୁହରଙ୍କୁ ପ୍ରଥମ ଶସ୍ୟ ଉପହାର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ରୀତିନୀତି ଅଟେ । ଅନ୍ୟ ାନ୍ୟ ରୀତିନୀତି ମଧ୍ୟରେ ଭୋଜି, ପାରିବାରିକ ମିଳନ, ବଡ଼ ଆଶୀର୍ବାଦ ଏବଂ ଲୋକନୃତ୍ୟ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

୪. ଜୁହାର ନୂଆଖାଇ କ'ଣ?

ଛୁଟି ସମୟରେ ଦିଆଯାଉଥିବା ଓ ମିଳୁଥିବା ପାରମ୍ପରିକ ଅଭିବାଦନକୁ ନୂଆଖାଇ ଜୁହାର କୁହାଯାଏ । ବୟସ୍କମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ମାଗିବା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଏକତା ଏବଂ କୃତଜ୍ଞତାର ପ୍ରତୀକ ।

୫. ନୂଆଖାଇକୁ କେଉଁ ଉପାୟରେ ପାଳନ କରାଯାଏ?

ଦେବତାଙ୍କୁ ସତେଜ ଅମଳ ଅର୍ପଣ କରିବା, ପାରମ୍ପରିକ ଓଡିଆ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଏବଂ ସମ୍ବଲପୁରୀ ନୃତ୍ୟ ଓ ଗୀତ ଭଳି ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ଏହି ଉତ୍ସବର ଏକ ଅଂଶ ମାତ୍ର ।

୬. ନୂଆଖାଇ ସମୟରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ରୋଷେଇ କରାଯାଏ?

ଏହି ଉତ୍ସବ ରେ ପାରିବାରିକ ଭୋଜିର ଅଂଶ ଭାବରେ ଅରିସା ପିଠା, ମନ୍ଦା ପିଠା ଏବଂ ନୂତନ ଅମଳରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଚାଉଳ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଭଳି ବିଶେଷ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ ଅଂଶୀଦାର କରାଯାଏ ।

ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ନୂଆଁଖାଇର କ'ଣ ସାଂସ୍କୃତିକ ମହତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି?

ନୂଆଁଖାଇ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଏହା କୃଷିର ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଏ, ମଣିଷ ଏବଂ ପରିବେଶ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧନକୁ ପାଳନ କରେ ଏବଂ ପରିବାର ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଏକାଠି ବାନ୍ଧି ରଖିଥିବା ବନ୍ଧନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରେ, ଯାହା ଓଡ଼ିଶାର ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରାରେ ଯୋଗଦାନ କରେ |

୮. ନୂଆଖାଇ କେଉଁ ସମୟରେ ପାଳନ କରାଯାଏ?

ଚନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁସାରେ ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ପାଳନର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପରେ ସାଧାରଣତଃ ଅଗଷ୍ଟ କିମ୍ବା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ନୂଆଖାଇ ପାଳନ କରାଯାଏ ।